Je hebt onze reflectietool toegepast en ontdekt wat jouw implementatieproject nodig heeft.
We hebben een aantal werkvormen en modellen geselecteerd die jij in jouw situatie zou kunnen gebruiken. Er zijn veel meer werkvormen en modellen in de wereld. Dat weet jij ook. We hopen dan ook vooral dat het je inspireert om tot een andere manier van denken en handelen te komen.
Wat de werkvormen en modellen brengen, is dat ze zorgen dat je samen met een groep de situatie beter begrijpt of een stap verder brengt. Dat is misschien wel jouw belangrijkste rol: de mensen om wie het gaat iets aanreiken waardoor ze mee kunnen denken over de implementatie. Waarom en wanneer stappen zij in de trein?
We hopen je dan ook te inspireren met deze eerste set om vooral een eigen rugzak te verzamelen die met je meegaat op reis.
5x waarom
De 5x waarom is een simpele methode om te komen tot de basisoorzaken van een probleem. Door de waarom vraag een aantal keer te stellen, ga je op zoek naar de basisoorzaak (of grondoorzaak).
Het komt oorspronkelijk uit de Lean systematiek en wordt breed toegepast. Als je niet goed weet wat de oorzaak is, dan loop je het risico om de verkeerde oplossing te implementeren Dit kan leiden tot frustratie, verwarring, onnodige kosten en het probleem blijft waarschijnlijk terugkomen.
Wanneer toepassen?
Wanneer je de basisoorzaken van een probleem wil achterhalen.
Hoe toe te passen?
Er zijn verschillende manieren waarop het uitgevoerd kan worden, al dan niet in combinatie met andere (Lean) tools. In de kern gaat deze methode om het volgende:
- Identificeer het probleem waarvoor de basisoorzaak geïdentificeerd moet worden. Stel de vraag: Waarom is dit probleem ontstaan?;
- Neem het eerste antwoord (of probleem) en stel opnieuw de vraag: Waarom is dit probleem ontstaan?
- Herhaal deze stappen totdat je bij de basisoorzaak van het probleem bent gekomen. Dat kan ook eerder zijn dan 5x.
Why, how, what
Als we iets willen implementeren, zijn we al snel geneigd om over het ‘wat’ te praten. Terwijl het antwoord op de ‘waarom’ vraag, jouw motivatie en die van je collega’s duidelijk maakt. De achtergrond van dit denken komt uit de Golden circle van Simon Sinek, ook bekend als de cirkels ‘why, how, what’, ofwel ‘waarom, hoe en wat’.
Het idee is, als je samen gemotiveerd bent, houd je het langer vol en maak je afspraken die er echt toe doen. Deelnemers aan deze methode worden zich bewust van het belang van de verandering en hoe anderen dat zien. Ook benut je de wijsheid en kennis die al in het team aanwezig is.
Wanneer toepassen?
Bij start van een project om gezamenlijke motivatie bloot te leggen en heldere afspraken te maken
Hoe toe te passen?
De methode kan op verschillende manieren worden uitgevoerd. Hieronder staat een voorbeeld dat je naar eigen invulling kan toepassen.
- Bekijk de verkorte versie van het filmpje ‘Golden Circle by Simon Sinek’ met Nederlandse ondertiteling.
- Schrijf de volgende vraag op: ‘Waarom vind jij aandacht voor … belangrijk?’
- Vraag iedere deelnemer op een geeltje het antwoord te schrijven. Het gaat er vooral om waaróm de deelnemer dit belangrijk vindt.
- Teken een grote waaromcirkel en leg die op de grond.
- Vraag aan iedere deelnemer om in de cirkel te gaan staan en hardop te vertellen wat hij op het geeltje heeft geschreven.
- Bespreek wat is opgevallen en wat de oefening heeft opgeleverd.
#why how what #sinek #model #voorbeeld
Tijdlijnen
Tijdlijnen maken is een onderdeel van de future search, maar kan ook als los onderdeel ingezet worden. Het doel van deze methode is om het verleden van het veranderproject in zijn geheel te bezien – vanuit welke geschiedenis en dynamiek is het probleem ontstaan en welke gebeurtenissen speelden in die periode.
Wanneer toepassen?
Door het gezamenlijk terugblikken en werken aan het verhaal van het veranderproject zoals het nu is, kan meer eigenaarschap ontstaan bij alle stakeholders.
Hoe toe te passen?
Alle stakeholders worden uitgenodigd om aan deze werkvorm mee te werken. Men kan in een grote ruimte waar 3 lange vellen aan de muur hangen zelf input geven op een tijdslijn van 1) iemands persoonlijke geschiedenis, 2) de geschiedenis van het veranderproject en 3) de geschiedenis van de wereld.
Na uitleg van het doel van de sessie kunnen deelnemers hun input per vel opschrijven. In kleinere groepen kan men vervolgens de input van het vel analyseren en proberen tot een verhaal te komen. Na uitwisseling van deze verhalen, waardoor mogelijk verdere verrijking van de verhalen ontstaat, kan men komen tot een totaal beeld.
#tijdlijnen #werkvorm #futuresearch
Cynefin
Het Cynefin (spreek uit: Kenèfin) raamwerk helpt je om te begrijpen welk gedrag zinvol is in welke situatie. Je kan het gebruiken als hulpmiddel om beslissingen te nemen. Het is een lens om door te kijken naar het vraagstuk waar je aan werkt.
Wanneer toepassen?
Gebruik bij de start van een implementatietraject om te besluiten in welk kwadrant je traject zich bevindt. Ook handig om te gebruiken wanneer er nog geen duidelijkheid is over de aanpak en/of de meningen hierover verschillen.
Hoe toe te passen?
Gebruik een afbeelding van het Cynefin framework die tot je verbeelding spreekt. (Bijvoorbeeld deze). Er zijn ook Nederlandse vertalingen online te vinden, zoals deze (Cynefin Framework van Dave Snowden – Toolshero).
Bespreek met je team of opdrachtgever waar iedereen denkt dat het vraagstuk waar jullie voorstaan zich bevindt.
Bepaal samen wat de aanpak die daarbij hoort voor jullie betekent.
Voor verdieping op het raamwerk kan je naar de volgende Wikipedia pagina:
Cynefin framework – Wikipedia
#cynefin #framework #DaveSnowden #Nederlands
Stakeholderanalyse
Een stakeholderanalyse helpt bij het in kaart brengen van verschillende types stakeholders die bij je project betrokken zijn; bijvoorbeeld beïnvloeder, sleutelfiguur, toeschouwer, geïnteresseerde. Elk type stakeholder vraagt een andere manier van betrekken bij je project; tevreden houden, samenwerken, weinig aandacht, informeren. Met behulp van een stakeholderanalyse breng je in kaart wie je stakeholders zijn en of je je stakeholders op de juiste manier betrekt.
Wanneer toepassen?
Een stakeholderanalyse is helpend aan het begin van je project om zo te zorgen dat je gedurende het project iedereen op de juiste manier betrekt. Maar ook tijdens het project is het belangrijk om regelmatig je stakeholderanalyse te herhalen om te zien of er verschuivingen zijn of nieuwe stakeholders.
Hoe toe te passen?
Het advies is om samen met je implementatieteam/projectteam eerst in kaart te brengen welke stakeholders allemaal betrokken zijn bij je project. Welke mensen/partijen hebben invloed op jouw project, op het al dan niet doen slagen van jouw project, zowel in het begin als na afloop,en welke mensen/partijen worden geraakt door jouw project – wie zijn de spelers?
Gebruik vervolgens een format van een stakeholdermatrix om de stakeholders in te delen op bijvoorbeeld belang en macht of invloed en impact. Deel samen met je team in de matrix de stakeholders in, en bespreek waarom ze daar staan. Bespreek vervolgens wat dat betekent voor de manier waarop jullie je stakeholders betrekken.
#stakeholderanalyse #stakeholdermatrix #van der vurst #ringen van invloed #stakeholder mapping #mendelow
Hoeden van Bono
“De zes denkende hoofddeksels” is de titel van het boek waarin Edward de Bono zijn bekende “hoeden van de Bono” toelicht. De hoeden staan voor verschillende wijzen van denken en hebben allemaal een eigen kleur. Met elke hoed die je opzet kijk je op een verschillende manier naar je vraagstuk. Je kan de hoeden toepassen om tot besluitvorming te komen.
Wanneer toepassen?
- Wanneer je als team verschillende perspectieven wil belichten op een vraagstuk.
- Wanneer je ideeën nodig hebt vanuit meerdere perspectieven. En bijvoorbeeld niet alleen vanuit de projectgroepleden
Hoe toe te passen?
Elke denkstijl heeft een eigen kleur. Het idee is dat je heel bewust de witte, zwarte, gele, rode, blauwe of groene hoed opzet. Je kan dat in een sessie ook letterlijk zo doen (dus zorg voor hoeden of petjes in die kleuren). Je zorgt ook dat de groep heel bewust naar de ideeën of oplossingen vanuit elke denkwijze luistert en in kaart brengt.
Je kan de hele groep stuk voor stuk allemaal dezelfde hoed op laten zetten. Of iedereen aan tafel een eigen kleur geven en de dialoog vanuit de verschillende denkwijzen bekijken.
Op basis van de input van alle hoeden / denkwijzen kom je tot een breder inzicht in de situatie en kan je besluiten nemen.
Voor verdieping op de hoeden van bono kun je op deze wikipedia kijken
Teamrollen Belbin
Teamrollen Belbin verwijst naar de theorie ontwikkeld door Meredith Belbin, die stelt dat elk teamlid een specifieke rol vervult in een team, gebaseerd op zijn of haar persoonlijkheid en vaardigheden. Belbin identificeerde negen verschillende teamrollen, zoals de plant, de voorzitter, de bronzoeker, de monitor-evaluator, enzovoort.
Het idee achter Teamrollen Belbin is om de diversiteit binnen een team te waarderen en te benutten. Door te begrijpen welke rollen elk teamlid natuurlijk op zich neemt, kan het team effectiever worden samengesteld en kunnen conflicten worden verminderd. Deze benadering bevordert ook een cultuur van wederzijds begrip en respect, waarin teamleden elkaars sterke punten erkennen en benutten om gezamenlijke doelen te bereiken.
Wanneer toepassen?
Wanneer een team voor langere tijd gaat samenwerken om zo elkaar goed te leren kennen. Of wanneer er binnen een team een conflict is.
Hoe toe te passen?
Voor belbin kun je een gecertificeerd trainer vragen. Die zal een test afnemen en met jullie kijken naar de individuele profielen en het groepsprofiel
#teamrollen #belbin #werkvorm
Knoster
Knoster is een methodologie die zich richt op het begrijpen en verbeteren van samenwerking binnen groepen, met name in complexe omgevingen. Het benadrukt het belang van het identificeren van sleutelfiguren, communicatiekanalen en hulpbronnen binnen een netwerk. Door het analyseren van deze elementen kunnen interventies worden ontwikkeld om de samenwerking te versterken en de gewenste doelen te bereiken.
De Knoster-methodologie is vooral effectief in situaties waarin meerdere belanghebbenden betrokken zijn en waar de relaties tussen hen complex zijn. Door het in kaart brengen van de interacties en dynamieken binnen het netwerk, kan Knoster helpen bij het identificeren van knelpunten en het bevorderen van effectieve samenwerking. Vaak wordt de eenvoudig te begrijpen afbeelding gebruikt om snel te achterhalen welke elementen in een veranderproces je nog mist.
Het model is bedacht door organisatie en veranderdeskundige Steven M. Knoster
Wanneer toepassen & hoe toe te passen?
Gebruik de eenvoudig te begrijpen afbeelding om inzicht te krijgen in welke elementen in een veranderproces nog missen. Doe dit samen met een groep zodat er een gedeeld beeld ontstaat.
#Knoster #model #methodology
Common Eye model - 5 condities voor kansrijke samenwerking
Organisatieadviseurs van het bureau Common Eye hebben een basismodel ontwikkeld (en er een boek over geschreven) dat heel behulpzaam is bij het analyseren van een netwerksamenwerking.
Het model bestaat uit 5 elementen of condities die nodig zijn voor een goede samenwerking en dus ook een gezamenlijke implementatie. Je kan het model op meerdere manieren gebruiken als werkvorm.
Wanneer toepassen?
Wanneer jouw implementatie opgave meerdere organisaties of zorgpraktijken raakt is het van belang om naar de “netwerksamenwerking” te kijken. In hoeverre werken de lokale partijen die jij nodig hebt voor een geslaagde implementatie al samen? Hoe is die samenwerking georganiseerd? Vanuit welke gezamenlijke ambitie?
Hoe toe te passen?
Een manier is om met afgevaardigden van de verschillende benodigde organisaties (voor jouw implementatiedoel) de 5 condities te beoordelen op relevantie voor jullie implementatie en te bepalen of er op randvoorwaardelijk niveau interventies nodig zijn om eerst het basisnetwerk op orde te brengen om de implementatie te laten slagen.
Als het jouw implementatieopdracht is om een netwerk te realiseren, dus als doel van jouw project en niet als randvoorwaarde voor jouw project dan is het bijbehorende netwerkmodel voor jou geschikt. Met concrete vragen om jouw netwerk vorm te geven.
#common eye #samenwerken tussen organisaties