Het Nederlands Implementatie Collectief startte 10 jaar geleden als netwerk van mensen die zich met implementatie in de zorg bezighielden. Intussen staat die club op het punt een vereniging te worden, heeft 140 leden en werkt aan certificering van implementatieprofessionals. In januari 2025 organiseert het NIC traditioneel de Week van de Implementatie. Met Pauline Goense, Hoofd Innovatie & Ontwikkeling bij ZonMw, staan we stil bij waar we nu zijn en kijken we kort terug en vooruit.
Wie ben je en wat is je raakvlak met het NIC?
Ik kon en kan me heel druk om maken om de enorme hoeveelheid goede zorg en ondersteuning die niet terecht komt bij de mensen die het nodig hebben. De ambitie om daar wat aan te doen, heeft me jaren geleden op het spoor van implementatie gezet. In mijn promotieonderzoek en via congressen en lezingen heb ik me verdiept in de materie. Met toolkits, trainingen en handreikingen, heb ik geprobeerd in de praktijk de implementatiekloof te overbruggen. Als mede-initiatiefnemer van het NIC en de European Implementation Collaborative (EIC) heb ik me hard gemaakt om in gezamenlijkheid kennis op te doen en te delen over implementatie. Inmiddels werk ik al geruime tijd bij ZonMw en ben ik daar hoofd van de afdeling Innovatie & Ontwikkeling. Eén van de belangrijke onderwerpen die we vanuit die afdeling coördineren, is het implementatiebeleid van ZonMw. Samen met de implementatiespecialisten van ZonMw en andere collega’s werken we aan het continue verbeteren van dit beleid. Om zo tot de maximale impact te komen met onze programmering. En het NIC, daar zet ik me nog altijd met evenveel passie voor in door onderdeel te zijn van de Stuurgroep en meerdere commissies.
Hoe was de situatie 10 jaar geleden?
Er was best veel kennis op het onderwerp implementatie maar daarin ook veel versnippering. Dat maakte het voor mensen ingewikkeld uit te vinden welke informatie ze waar vandaan moesten halen en met wie ze kennis en ervaringen uit konden wisselen. Ook was er nog niet zo veel bewustzijn dat evidence-informed implementeren van belang is als je effectieve zorg wilt realiseren. In 2014 zijn een aantal enthousiastelingen daarom het NIC gestart. We stelden ons tot doel om via het NIC actuele en evidence-informed kennis en ervaringen te verzamelen, aan te bieden en onderling uit te wisselen. Destijds nog met een grote focus op implementatievraagstukken in de zorg voor jeugd en de publieke gezondheid. De trekkers van het NIC waren toen het Nederlands JeugdInstituut, de Hogeschool van Amsterdam, TNO en het Trimbos-instituut. Eén van de grote succesformules van het NIC was destijds al de Week van de Implementatie.
Wat is er in de afgelopen 10 jaar veranderd?
De kennis over implementatie heeft een enorme vlucht genomen en de groep mensen die het thema trekt is groter geworden. Dat is ook terug te zien aan het toegenomen aanbod opleidingen en trainingen gericht op kennis en competenties over implementatie. In 2020 heb ik bij ZonMw een traineeship tot implementatiespecialist opgezet omdat er nauwelijks opleidingsaanbod in Nederland bestond. Nu loopt in Nederland de ISP-opleiding en worden er veel meer trainingen aangeboden. We zijn echt getransformeerd naar een vakgebied. Als kers op die taart is het NIC nu bezig met de ontwikkeling van de certificering voor implementatieprofessionals. Een mooie manier om erkenning te geven aan de kennis en kunde die erbij komt kijken als je je serieus met implementatie bezig houdt. In 2021 werd het NIC officieel gelanceerd door de toenmalig secretaris-generaal van VWS, Erik Gerritsen. Daarmee kregen we, mijns inziens, de landelijke erkenning van het belang van dit netwerk.
Hoe kijk je naar de komende 10 jaar?
De Kennisagenda Implementatie 2022 heeft goed blootgelegd welke vraagstukken er nog open liggen. Op een aantal vraagstukken heeft het NIC syntheses uitgezet en dat is een goede eerste stap. Het zou mooi zijn als we de handen op elkaar krijgen om vanuit het NIC de aankomende jaren aan meer vraagstukken te kunnen werken. Zo valt er denk ik nog veel winst te behalen met het ontwikkelen van valide en betrouwbare Nederlandse meetinstrumenten voor implementatie. De kracht van het NIC moet zitten in de combinatie van leden en commissies die verschillende kanten van implementatie belichten. De onderzoekstechnische kant, de praktijkgerichte kant waar bijvoorbeeld ook financiële hobbels bij implementatie ter sprake komen en de doorvoering naar beleid. En niet te vergeten natuurlijk de opleiding en certificeringskant. Zo zorgen we ervoor dat het vakgebied van implementatie in Nederland zich blijft professionaliseren. En ook dat we niet te vakspecifiek doorschieten dat we de eigen implementatiekennis niet geland krijgen of niet van waarde is voor de mensen waar we het voor doen. Laten we vooral ook, zoals tijdens de Week van de Implementatie, met elkaar kennis en ervaringen blijven uitwisselen en van elkaar blijven leren over implementatie.
De Week van de implementatie 2025
In januari 2025 vindt de Week van de Implementatie plaats. Doe mee en deel je kennis en expertise door zelf een activiteit te organiseren in deze week. Of meld je aan voor een van de activiteiten op het programma.