Workshop: wat iedereen zou moeten weten over implementatiestrategieën
donderdag 27 januari 2022, 15.00 – 16.00 uur
Binnen implementatieonderzoek is het ontwikkelen van strategieën een niet te ontbreken stap. Zo kun je er immers voor zorgen dat belemmeringen die in de praktijk worden ervaren, worden aangepakt. Maar hoe kom je nou tot een keuze met welke strategieën je aan de slag gaat? En hoe kun je dat toepassen in je onderzoek?
Tijdens deze interactieve workshop delen Meike van Scherpenseel en Patricia te Pas-van der Laag welke stappen ze in hun implementatieonderzoek hebben gezet en waarom.
Bekijk de hele sessie nogmaals via de volgende link.
Verslag
Welk model?
Allereerst is het goed te weten dat er wel 159 implementatiestrategieën of frameworks bestaan, die Nilsen in 2015 gecategoriseerd heeft in 1. procesmodellen, 2. modellen die de invloed duiden op de impact van implementatie en 3. evaluatiemodellen voor implementeren (Implementation Science; 10/53). Duidelijk is dat er niet één model is dat past op de verandering die je wil bewerkstelligen en de context waarbinnen je dat wil doen. Het komt dus aan op combineren. Gelukkig zijn er meerdere tools die je kunnen helpen bij je keuze, zoals het procesmodel van Grol en Wensing of het Consolidated Framework for Implementation Research (CFIR).
Impact van implementatie
Bij het implementeren is het belangrijk deze formule voor ogen te houden: effectiviteit van de innovatie x context x effectiviteit van de implementatiestrategie = de impact van implementatie. Uitgaande van het gegeven dat de innovatie die je hebt bewezen effectief is komt het ter op aan de context te analyseren en effectieve strategieën te kiezen (het hoe van implementeren) die op jouw casus passen. Voor dat laatste kun je bijvoorbeeld terecht bij de EPOC-database van Cochrane. Prioriteiten stellen als je kiest kun je doen aan de hand van de TICD-checklist (the integrated checklist of determinants of practice).
Als je na je keuze de strategie(ën) wil uitwerken in concrete acties kan je gebruik maken van implementation mapping, de tools van ZonMw of de guidelines van Proctor.
Praktijkvoorbeelden
De Utrechtse implementatieprogramma’s Pumpfit en Friend bieden concrete voorbeelden van een systematische benadering van implementatie door gebruik van verschillende typen modellen. In de workshop en de bijbehorende sheets worden de stappen en gebuikte tools toegelicht: de fase van doelformulering en diagnose, daarna de fase van het in beeld brengen van beïnvloedende factoren en een bijpassend plan met strategieën voor implementatie en tot slot het testen, bijstellen en evalueren van de implementatie. In elke fase zijn daarbij passende modellen en tools ingezet.