nederlandsimplementatiecollectief.nl

Kennisagenda Implementatie geeft aanzet tot uitwerking drie kennissyntheses

Naar aanleiding van de opgehaalde behoeften en informatie uit de Kennisagenda Implementatie heeft het NIC 8 onderwerpen beschreven die inspelen op eerste behoeften die zijn opgehaald in het veld. ZonMw heeft hieruit 3 projecten geselecteerd en stelt voor ieder EUR 50.000 beschikbaar voor de verdere uitwerking.

De 3 geselecteerde onderwerpen zijn:

Linken van determinanten aan implementatie strategieën

Christiaan Vis, Leti Bodegom-Vos, Erwin Ista

Veel praktijkmensen en professionals weten inmiddels determinanten van implementatie (facilitators en barrières) in kaart te brengen. Echter hoe deze vervolgens te koppelen zijn aan implementatiestrategieën is onbekend. Middels een literatuuronderzoek bekijken we hoe op dit moment in onderzoek en praktijk determinanten aan strategieën worden gekoppeld.

Designs voor testen van strategieën

Femke van Nassau

Er bestaan diverse overzichtsartikelen over welk design het beste ingezet kan worden voor het testen van een strategie in een bepaalde context. Naast het gebruik van de in deze artikelen beschreven designs, bestaat er momenteel een tendens om in projecten gebruik te maken van participatieve onderzoeksmethoden. Dit voorstel komt tot aandachtspunten voor de nuttige inzet van actie onderzoek.

Determinanten van opschalen

Femke van Nassau

Er wordt veel tijd en geld geïnvesteerd in het ontwikkelen en evalueren van interventies. Indien bewezen effectief is de stap naar inbedding en opschaling in Nederland niet altijd een logisch vervolg. In dit project staat het leren van succesvol opgeschaalde interventies centraal. Hierbij onderzoeken we retrospectief met stakeholders van verschillende interventies hoe zij hebben opgeschaald, welke determinanten hierbij een rol speelden en welke strategieën werden ingezet.

Afronding

De afronding van de kennissyntheses Linken van determinanten aan implementatie strategieën en Determinanten van opschalen vindt plaats op 1 april 2023; Designs voor testen van strategieën volgt op 1 mei 2023.

Meer informatie

Neem voor meer informatie over de kennissyntheses contact op met de uitvoerders of met Jos Zandvliet.

Lees verder

Bekijk de volledige beschrijving van de 3 geselecteerde en de overige 5 voorgestelde onderwerpen.
Lees ook de pagina Kennisagenda Implementatie.

European Implementation Event 2023: save the date!

Het tweede European Implementation Event vind plaats op 8 en 9 juni 2023. Plaats van handeling is Basel, Zwitserland. Het Zwitserse Impact netwerk treedt op als host en organiseert dit evenement samen met de European Implementation Collaborative (EIC).

Na een succesvolle – maar helaas door Corona noodgedwongen online gehouden – EIE in 2021 kunnen we vooralsnog komend jaar weer internationale implementatiecollega’s ontmoeten tijdens een tweedaagse bijeenkomst.

De registratie is onlangs geopend en tot 1 januari 2023 geldt een zogeheten Night Owl tarief, dat bijna de helft van de prijs scheelt. Daarna is er nog een Early Bird dat geldt tot 15 maart 2023. Pas als je daarna registreert, betaal je het volle tarief.

De call for abstracts is inmiddels open. Tot 31 januari 2023 kun je inschrijven voor een presentatie, symposium, debat of poster. Voor early career collega’s is er een wedstrijd voor een keynote georganiseerd.

Alles over het European Implementation Event 2023 vind je op de website van EIC.

Vragen aan Cecilie Varsi, voorzitter van de EIC

Over welke plannen voor het EIE ben je als EIC-voorzitter enthousiast?

Dat de EIE een breed en gevarieerd programma presenteert dat de praktijk van en onderzoek naar implementatie uit heel Europa en daarbuiten toont. Dat deelnemers in creatieve sessies ervaringen kunnen delen. Er zijn diverse sprekers met multidisciplinaire achtergronden die reflectie en discussie willen aangaan. Een hoogtepunt is een programma gericht op implementatieprofessionals aan het begin van hun carrière. We hopen dat dit zal leiden tot samenwerking en vriendschappen en een platform kan zijn voor contact tussen junioren en meer ervaren professionals.

Waarom moeten mensen de moeite nemen naar Basel te reizen?

Het is even geleden dat de Europese implementatie-community elkaar kon ontmoeten; dit is de eerste keer dat het ‘live’ kan. Na het online EIE van 2021 kunnen we elkaar weer ontmoeten voor diepgaander contact en het delen van ervaringen. Het EIE vind op twee plaatsen in de prachtige stad Basel plaats, op een donderdag en vrijdag. Een mooie gelegenheid om ook de bezienswaardigheden te bezoeken en een weekend te blijven.

Waarop verheug je je het meest?

De updates over implementatieprojecten en -initiatieven die ik al een paar jaar volg zonder dat we elkaar konden treffen. Ik vind het belangrijk om mensen persoonlijk te ontmoeten, om bij te praten en nieuwe te leren kennen.

Waarom is online deelname niet mogelijk?

We denken dat veel mensen online evenementen zat zijn en weer persoonlijke ontmoetingen willen. Daarom zetten wij in op een sociaal evenement dat nieuwe energie kan geven, dat waardevoller kan zijn. Vanzelfsprekend houden we de Covid-19 situatie in de gaten om alles veilig te houden. We hopen iedereen in juni 2023 in Basel te ontmoeten!

Geef je op als deelnemer van de Week van de implementatie 2023

Van 23 tot 27 januari 2023 organiseert het NIC weer de jaarlijkse Week van de Implementatie. Tijdens deze week organiseren tal van implementatiegerichte mensen en organisaties bijeenkomsten waar je fysiek welkom bent of online aan kan deelnemen.

Enkele programmaonderdelen zijn al bekend. Het Implementatienetwerk Sport en Bewegen organiseert op de vrijdag een onderzoeksymposium in Eindhoven. Daarnaast verzorgt het ZonMw implementatieteam een sessie over vragen die zij vaak gesteld krijgen (FAQ’s) en de antwoorden die zij daarop geven.

Zoals de gewoonte is, zorgen initiatiefnemers voor het organiseren van de bijeenkomsten. Daarvoor biedt het NIC een platform en voor het verwerken van de aanmeldingen. Stuur ons een mail om jouw bijeenkomst toe te voegen of om je op te geven als deelnemer.

Kennisagenda Implementatie

In opdracht van ZonMw heeft de NIC werkgroep Implementatieonderzoek een kennisagenda opgesteld. De kennisagenda bestaat uit 14 onderwerpen die gegroepeerd zijn in 7 thema’s. In september verzorgde het NIC een webinar waarin de kennisagenda werd toegelicht.

De 7 thema’s binnen de kennisagenda zijn:

• determinanten (barrières en bevorderende factoren)
• proces en methoden van het koppelen determinanten aan implementatiestrategieën
• implementatiestrategieën
• implementatie-uitkomsten
• meetinstrumenten
• onderzoek designs
• theorieën, modellen en raamwerken

Deze thema’s kunnen gelinkt worden aan verschillende implementatiefasen: implementatie, borging, opschalen, de-implementatie. Al deze thema’s worden beïnvloed door de context en mate van complexiteit die deze context met zich meebrengt. Context en complexiteit hebben daarmee naar verwachting invloed op alle thema’s. Waar vanuit onderzoekers meer de behoefte wordt uitgesproken om te onderzoeken hoe iets werkt, heeft de praktijk meer behoefte aan informatie hoe kennis toegepast kan worden in de zorgpraktijk.

Lees verder over de kennisagenda en bekijk de Kennisagenda Implementatie 2022 (volledig rapport), de samen vatting en de webinar.

ZonMw biedt regeling voor implementatie-opleiding

Om te zorgen dat nieuwe kennis en innovaties hun weg vinden naar de zorgpraktijk, is nadrukkelijke aandacht voor de implementatie ervan noodzakelijk. Steeds vaker wordt een beroep gedaan op professionals die verstand hebben van implementatie en hoe die succesvol te laten verlopen. Helaas blijft de capaciteit van goed opgeleide, deskundige implementatie-professionals nog achter. Daarom komt ZonMw met de mogelijkheid voor een subsidie voor een opleiding tot Implementatie Fellow.

ZonMw wil de pool van implementatie-experts vergroten en biedt een persoonsgebonden subsidie voor een opleiding tot Implementatie Fellow. Deze opleiding duurt 1,5 jaar en bestaat uit een opleidingsprogramma, intervisie, coaching en werken aan een casus. Om voor de subsidie in aanmerking te komen, moet je HBO of WO opgeleid zijn, werken in de zorg, bij een beroepsvereniging of in het publieke gezondheidsdomein en 1 tot 2 dagen per week beschikbaar zijn.

De opleiding biedt de kans om theoretische en praktische kennis op te doen en uiteindelijk te voldoen aan het internationaal erkende functieprofiel van Implementation Science Practitioner. Doel is dat je als Implementatie Fellow blijvend gaat functioneren als bruggenbouwer tussen onderzoek en praktijk en als ambassadeur voor implementatie in Nederland.

Deadline en meer informatie

De deadline voor indiening is 4 oktober 2022. Lees hier meer over de Implementatie Fellow-opleiding en de voorwaarden.

Als je nog meer wilt weten, neem dan contact op met Tamara de Jonge via doelmatigheidsonderzoek@zonmw.nl.

Subsidie voor implementatie van kennis en innovaties gericht op passende zorg

ZonMw start 2 nieuwe rondes waarin subsidie beschikbaar is voor de implementatie van kennis en innovaties uit diverse lopende programma’s van ZonMw. Om de hoge kwaliteit van ons zorgsysteem ook op de lange termijn te borgen, is het nodig de zorg slimmer te organiseren. ZonMw wil kennis hierover verder brengen om de zorg te verbeteren naar passende zorg.

Waarom deze rondes?

In het coalitieakkoord is passende zorg een centraal thema. Passende zorg is zorg die gaat om gezondheid in plaats van ziekte, die de juiste zorg op de juiste plek is, die waarde gedreven is (doelmatig) en die samen met en rondom de patiënt tot stand komt (samen beslissen).

Implementatie van kennis uit afgeronde projecten

In de ronde ‘Implementatie van kennis en interventies voor passende zorg in de praktijk’ kan subsidie worden aangevraagd voor afgeronde ZonMw-projecten uit de programma’s DoelmatigheidsOnderzoek (DO), Goed Gebruik Geneesmiddelen (GGG) en Translationeel Onderzoek (TO). Voor het Actieprogramma Grip op Onbegrip (AGO) kunnen ook nieuwe, losstaande, implementatieprojecten worden ingediend.

Implementatie Fellowships

In de ronde ‘Implementatie science practitioner Fellowships’ kan een persoonsgebonden subsidie worden aangevraagd voor professionals om opgeleid te worden tot implementatie science practitioner. Een fellowship duurt 1,5 jaar en bestaat onder meer uit opleiding, intervisie en coaching, en casuïstiek.

Deadlines en spreekuren

Deadline voor het indienen van een aanvraag voor Implementatie van kennis en interventies is 13 september 2022, voor Implementatie Fellowships 4 oktober 2022. Online spreekuren over de oproepen
Op 5 juli en 30 augustus zijn er online spreekuren over beide subsidieoproepen. Op 15 september is een nog een extra spreekuur over de fellowships.

Meer informatie

Het volledige bericht op ZonMw.nl

Publicatie: de praktijk van Verspreiding en Implementatie door onderzoeksfinanciers

Het Ensuring Value in Research Funders Forum heeft een survey uitgevoerd om een beeld te krijgen van wat funders doen op het gebied van verspreiding en implementatie (V&I). In Nederland is ZonMw mede-oprichter en steering committee member van dit forum. De survey betrof 31 financiers en stelde 6 categorieën van V&I-activiteiten vast.

Dat overzicht wordt al gezien als benchmark voor wat funders allemaal kunnen doen. Daarin is een grote variatie, afhankelijk van hun opdracht, grootte en ontwikkelingsfase. Zoals het beschikbaar maken van onderzoeksresultaten via websites en social media tot gerichte implementatiesubsidies. Maar ook het investeren in infrastructuur voor implementatie, het organiseren van ontmoetingen tussen onderzoekers en praktijk en het financieren van implementatieonderzoek.

De Engelstalige publicatie Health funders’ dissemination and implementation practices: results from a survey of the Ensuring Value in Research (EViR) Funders’ Forum is interessant voor NIC-leden die meer willen weten over wat financiers kunnen doen om implementatie te ondersteunen.

Implementatieportret: Dunja Dreesens

Maar terug naar mijn huidige werk. Het Kennisinstituut ondersteunt en adviseert vooral wetenschappelijke verenigingen van medisch specialisten over kwaliteitsbeleid en kwaliteits-/kennisinstrumenten. Ik houd me vooral bezig met (het herzien van) kwaliteitsbeleid van verenigingen (‘de kwaliteitscyclus sluitend krijgen’) waar ik vooral aandacht probeer te vragen voor het onderdeel implementatie in die cyclus. Verder ondersteun ik de ontwikkeling van richtlijnen variërend van Vermoeden van ouderenmishandeling tot Nevenbevindingen bij genetische tumordiagnostiek. Tevens doe ik projecten op het vlak van disseminatie en implementatie van richtlijnen en keuzehulpen. Daarnaast ben ik lid van de GIN working group Implementation en portefeuillehouder voor implementatie.

Verandering teweeg brengen

Als je me vraagt hoe ik in aanraking ben gekomen met implementatie, is mijn eerste reactie: dat was het richtlijnenprogramma van ZonMw waarvan ik secretaris was. Bij de start ervan (2006) vroegen partijen of er ook budget was voor de implementatie. Dat was er maar mondjesmaat, vooral omdat VWS (financier van ZonMw) vond dat implementatie weggelegd was aan het veld. Veel partijen voorzagen dat de ontwikkelde richtlijnen dan op de plank zouden blijven liggen en de aanbevelingen maar moeilijk hun weg zouden vinden naar de praktijk/verspilde moeite en tijd. Maar eigenlijk had ik er al eerder mee van doen en wel tijdens mijn eerste afstudeerstage bij Douwe Egberts in Londen in de jaren negentig van de vorige eeuw (ik word oud). In de detailhandel wordt nauwlettend bekeken en gekeken hoe je het keuze- en koopgedrag van de klant kunt beïnvloeden (zodat de klant langer in de winkel blijft en deze het product met de hoogste winstmarge koopt). En dat willen we natuurlijk ook bij (richtlijn)implementatie; een verandering teweegbrengen.  

Kennis duiden en delen

Een en ander werd versterkt toen mij duidelijk werd hoeveel kennis er in de (gezondheids)zorg is,  hoelang het duurt voordat die kennis de praktijk bereikt en de uitdaging die er ligt om die kennis behapbaar te ontsluiten voor degenen die ermee aan de slag gaan om keuzes te maken en beslissingen te nemen: de patiënt en zorgverlener. Want doordat die kennisontsluiting achter blijft, ontvangen nog niet alle patiënten zorg volgens de laatste inzichten. En voor mij betekent dit dat je de juiste kennis ‘produceert’ (waar hebben patiënt en zorgverlener behoefte aan), het onderzoek zorgvuldig uitvoert en die kennis belangenvrij geduid en gedeeld wordt. Niet alleen de positieve resultaten maar ook de negatieve, minder welgevallige resultaten. Dat delen kan bijvoorbeeld door de kennis te duiden en samen te vatten in richtlijnen. Implementatie begint mijn inziens bij de kennisvraag en ‘eindigt’ in de praktijk door die kennis toe te passen; implementatie zit door de hele keten. Eindigt staat tussen aanhalingstekens omdat kennistoepassing eigenlijk nooit eindigt; het einde is het startpunt van een nieuwe cyclus. En daarom ben ik ook zo gecharmeerd van de KTA-cyclus; the knowledge to action cycle van Graham et al. Daarin komt veel terug; context, tools, monitoring van kennistoepassing en legt de relatie met kennis’productie’. Ik kan er veel van de andere theorieën, modellen en frameworks die binnen implementation science/practice gangbaar zijn aan op hangen.

Beter omgaan met beschikbare middelen

Daarnaast laat ik me leiden of misschien beter gezegd inspireren door het artikel van Chalmers & Glasziou aangaande research waste (2009)*en de reeks Lancet-artikelen die daarop volgden. In de hele kenniscyclus kunnen we, moeten we beter met de beschikbare middelen omgaan.

Daar loop ik in de praktijk ook tegenaan. Er worden veel middelen besteed aan de kennisontwikkeling en -duiding maar veel minder aan de implementatie van die kennis en de evaluatie. Voor de implementatie hebben we ook capaciteit en infrastructuur nodig; implementatie kunnen we niet zomaar overlaten aan dat eerder genoemde veld van VWS. Wie is dat veld eigenlijk? Dat verschilt per situatie en kan een veelvoud van partijen betreffen met ieder zijn eigen perspectief en belangen. Die niet altijd per se op een lijn zitten. Meer aandacht voor implementatie dus in de kenniscyclus, gecombineerd met implementatiecapaciteit.

Gedrag

En tot slot zou ik dan ook willen pleiten voor een meer prominente plek voor gedrag in implementatieonderzoek en de implementatiepraktijk. Kahneman & Tversky hebben niet voor niets de Nobelprijs gewonnen door aan te tonen dat de rationeel calculerende mens niet bestaat en dat onze beslissingen vaak bepaald worden door biases en emoties.

Week van de Implementatie

Van 24 t/m 28 januari 2022 organiseren we de Week van de Implementatie met als thema Leren en Professionaliseren rondom implementatie.

Implementatie ontwikkelt zich steeds meer tot een eigenstandig vakgebied met professionals met kennis en kunde. We zitten in een proces van leren en professionaliseren. Vanuit het NIC ondersteunen wij deze ontwikkelingen door een breed platform (in ontwikkeling) te bieden waar je terecht kunt voor implementatiekennis, opleidingsmogelijkheden en uitwisseling met collega’s. Na het succesvolle European Implementatie Event gaan we 2022 met een knal beginnen met de 3^e Week van de Implementatie!

Wat is de bedoeling?
Een week lang de focus op implementatie met allerlei activiteiten die implementatie-experts organiseren voor collega’s en iedereen die werkt aan of geïnteresseerd is in implementatie. Voor elkaar, door elkaar! Een kans om weer eens collega’s uit heel Nederland te zien en te spreken, ook al gebeurt het meeste via het scherm. Lezingen, workshops, consultaties, uitwisseling, discussies, interviews: het kan allemaal. Als het maar met implementatievraagstukken te maken heeft, en/of aansluit bij het thema Leren en Professionaliseren én toegankelijk is voor geïnteresseerde deelnemers.

Hoe werkt het?
Op www.nederlandsimplementatiecollectief.nl staat het overzicht van activiteiten. Iedereen kan meedoen. Hetzij om meedoen aan een activiteit, hetzij zelf een activiteit organiseren en posten (via info@nlimplementatie.nl). Je organiseert zelf de bijeenkomst en wij helpen bij het bekend maken van de activiteiten.

Doe mee!
Ga kijken wat er nu al open staat en meld je aan! En…laat je inspireren om zelf een activiteit te organiseren waar anderen welkom zijn.

Tot ziens in de Week van de Implementatie!